هر خودرو از قطعات مختلفی تشکیل می‌شود که هر کدام از این قطعات در اثر گذشت زمان و استفاده مکرر و یا در اثر تصادفات و دیگر مشکلات ممکن است نیاز به تعویض داشته باشند. برخی از این قطعات، به عنوان قطعات مصرفی خودرو شناخته می‌شوند. در این مقاله با داسکو به بررسی لیست قطعات مصرفی خودرو و تعویض آن ها می‌پردازیم.
منظور از قطعات مصرفی خودرو چیست؟
پیش از شروع بررسی لیست قطعات مصرفی خودرو ابتدا بهتر است بدانیم که چرا به این قطعات مصرفی گفته می‌شود. برخی از قطعات خودرو مانند اجزای بدنه و کابین، از ابتدای ساخت خودرو تا پایان زمان استفاده از آن ثابت هستند و تا زمانی که حادثه ناگواری مانند تصادفات شدید پیش نیاید نیازی به تعویض نخواهند داشت.
اما برخی دیگر از قطعات با گذشت زمان و استفاده مداوم از خودرو فرسوده می‌شوند و لازم است که آن ها را تعویض نمایید. از آن جایی که این قطعات در اثر مصرف شدن، به نوعی کارکرد سابق را ندارند و باید جایگزین گردند به آن ها قطعات مصرفی خودرو گفته می‌شود.
قطعات مصرفی خودرو در تمام خودرو ها وجود دارند و مهم‌ترین نکته درباره این قطعات تعویض به موقع آن ها است. جایگزین کردن این قطعات با قطعه های جدید برای عملکر صحیح خودرو ضروری است و در صورتی که به تعویض آن ها بی توجه باشید خودرو دچار مشکلات جدی خواهد شد. در ادامه با لیست قطعات مصرفی خودرو آشنا خواهید شد.
لیست قطعات مصرفی خودرو
اکنون که دانستیم منظور از قطعات مصرفی چیست، می‌توانیم لیست قطعات مصرفی خودرو را بررسی نماییم. لیست قطعات مصرفی خودرو شامل قطعات و موادی مانند روغن های مختلف می‌شود که ویژگی مشترک تمامی آن ها نیاز به تعویض در صورت فرسوده شدن است. لیست قطعات مصرفی خودرو به شرح زیر است.
لاستیک
لاستیک ها اولین عضو لیست قطعات مصرفی خودرو هستند. در طول عمر مفید هر خودرو ممکن است بار ها نیاز باشد لاستیک های خود را تعویض کنید. لاستیک ها ممکن است پنچر شوند و یا در اثر سایش بیش از حد کارایی سابق را نداشته باشند.
به این ترتیب باید هر کدام از لاستیک ها که به این وضعیت دچار شده است را تعویض نمایید. هر 4 لاستیک خودرو باید در یک وضعیت مناسب و سالم باشند تا خودرو به درستی حرکت کند و مشکلی برای راننده و سرنشینان به وجود نیاید.
بهتر است همواره حداقل یک لاستیک یدکی به همراه جعبه ابزار همراه خود داشته باشید و نحوه تعویض لاستیک را یاد بگیرید تا در هر جاده‌ای دچار مشکل شدید بتوانید خودتان لاستیک را تعویض کنید و به راه خود ادامه دهید.
شاید این سوال برایتان پیش آمده باشد که چه زمانی باید لاستیک خودرو را تعویض کرد؟ برای این سوال جواب دقیق و مشخصی وجود ندارد. در واقع زمان مناسب برای تعویض لاستیک ماشین بستگی به میزان و نحوه استفاده شما از خودرو دارد. با این وجود بیشتر تعمیرکاران ماهر خودرو معتقدند که بهتر است هر ۴ تا ۶ سال یک بار لاستیک خودرو را عوض کنید. در صورتی که مدت زمان استفاده از یک لاستیک بیشتر از ۶ سال شود احتمال ترکیدن آن وجود دارد. پس فراموش نکنید که حدودا بعد از طی مسافتی در حدود ۵۰ تا ۸۰ هزار کیلومتر به فکر تعویض لاستیک‌ها باشید.
گاز کولر خودرو
یکی دیگر از قطعات مصرفی خودرو گاز کولر است. وظیفه گاز کولر خودرو گرفتن گرمای هوا و خنک کردن آن است. گاز کولر انواع مختلفی دارد. از جمله آن‌ها می‌توان به R22 و R12 و R134a اشاره کرد. اگر در هنگام روشن بودن کولر خودرو احساس خنک شدن نمی‌کنید و فقط باد گرم را متوجه می‌شوید، احتمالاً گاز کولر خودرو باید تعویض شود. در غیر این صورت بهتر است هر ۲ تا ۵ سال یک بار به سراغ تعویض گاز کولر بروید. اینکه گاز کولر خودرو چه زمانی تمام یا فاسد شود، بستگی به میزان استفاده از کولر دارد. همانطور که می‌دانید میزان استفاده از کولر در شهرهای گرم‌تر بیشتر از سایر مناطق است. در نتیجه اگر در یک شهر با آب و هوای گرم زندگی می‌کنید، شاید لازم باشد که هر از چند گاهی میزان گاز کولر خودرو را چک کنید.
واشر سرسیلندر
از جمله معروف‌ترین وسایل مصرفی خودرو می‌توان به واشر سرسیلندر اشاره کرد. مانند هر واشر دیگری واشر سرسیلندر هم وظیفه جلوگیری از نفوذ آب به قسمت‌های مختلف خودرو به خصوص موتور را دارد. به همین دلیل مراقبت و حفظ سلامتی واشر سرسیلندر از اهمیت زیادی برخوردار است.
زمان تعویض واشر سرسیلندر به عوامل مختلفی بستگی دارد از جمله این عوامل می‌توان به گرمای هوا اشاره کرد. همچنین بسته به نوع ماشین، زمان تعویض واشر سرسیلندر متفاوت است. اگر از قسمت اگزوز خودروی شما دود سفید خارج می‌شود، احتمالاً قسمت واشر سرسیلندر دچار سوختگی شده است. همچنین لرزش ماشین و دیرسرد شدن موتور از جمله نشانه‌های دیگر خرابی واشر سرسیلندر هستند. توجه داشته باشید که تعویض واشر سرسیلندر حتماً باید توسط متخصص و تعمیرکار انجام شود. انجام این کار برای افراد عادی به هیچ عنوان مجاز نیست. به علاوه حتماً به کیفیت واشر سرسیلندر جدید دقت کنید. زیرا واشر سرسیلندر یک قطعه بسیار مهم در خودرو است. در نتیجه کیفیت آن بر سلامت ماشین و حفظ ایمنی شما تاثیر می‌گذارد.
تسمه دینام
تسمه دینام یکی دیگر از قطعات مهم هر خودرو است. این قطعه نقش تعیین کننده‌ای در حرکت و سلامت خودرو دارد. وظیفه اصلی تسمه دینام انتقال نیروی موتور به بخش‌های مختلف ماشین است. در صورت پارگی تسمه دینام برق مورد نیاز برای باتری خودرو پس از مدتی اتمام می‌رسد. در نتیجه کم کم چراغ‌ها کم نور شده و فن و واتر پمپ از کار می‌افتند. در این مرحله موتور ماشین حرارت زیادی تولید کرده و ماشین به اصطلاح داغ می‌کند. در نهایت اگر در طی این مراحل به علائم توجه نکنید، انرژی موجود در باتری تمام می‌شود. در نتیجه ممکن است دیگر نتوانید خودرو را در حالت عادی روشن کنید. پس از طی کردن هر ۳۰ هزار کیلومتر با خودرو باید سلامت تسمه دینام را چک کنید.
روغن موتور
روغن موتور دومین عضو لیست قطعات مصرفی خودرو است که به طور مرتب نیاز به تعویض دارد. این روغن نقش بسیار مهمی در عملکرد موتور خودرو ایفا می‌کند و در صورتی که دچار فرسودگی شود و کارکرد سابق را نداشته باشد می‌تواند مشکلات جدی به وجود آورد.
روغن موتور دارای خاصیت چسبندگی است و زمانی که این قابلیت را از دست می‌دهد و رقیق می‌شود باید تعویض شود. همچنین زمانی که رنگ روغن به رنگ سیاه متمایل می‌شود و یا مقدار آن نسبت به گذشته کاهش می‌یابد نیز باید آن را تعویض نمایید.
از دیگر علائمی که به شما زمان تعویض روغن موتور را یادآوری می‌کنند احساس بوی سوختگی از روغن موتور است. به طور کلی متخصصان توصیه می‌کنند پس از هر 5 هزار تا 10 هزار کیلومتر رانندگی روغن موتور خود را تعویض نمایید.
روغن ترمز
سومین عضو لیست قطعات مصرفی خودرو روغن ترمز است که مانند روغن موتور دچار فرسودگی می‌شود و نیاز به تعویض خواهد داشت. روغن ترمز بخش بسیار مهمی از سیستم ترمز است که در شرایط فشار و حرارت بالا کار می‌کند و داغ می‌شود.
حرکت این روغن در سیستم ترمز در نهایت باعث کاهش سرعت و توقف خودرو می‌شود و در صورتی که مقدار آن کم شده باشد و یا روغن کارایی لازم را نداشته باشد، ممکن است سیستم ترمز نقش خود را به درستی ایفا نکند و خطرات جدی ایجاد گردد.
بهتر است به طور مرتب روغن ترمز خودرو خود را چک کنید و در صورتی که حجم آن کمتر از حد لازم است روغن بیشتری به مخزن اضافه نمایید. متخصصین معتقدند هر 1 تا 2 سال بر اساس میزان استفاده از خودرو و نوع خودرو و ترمز آن می‌تواند زمان مناسبی برای تعویض روغن ترمز باشد.
فیلتر ها
فیلتر های خودرو عضو مهم دیگری از لیست قطعات مصرفی خودرو هستند. فیلتر های مختلفی در سیستم های خودرو به کار رفته است که کار آن ها حذف آلودگی ها و مواد اضافی از سیستم های مختلف خودرو مانند موتور یا کابین است.
فیلتر روغن موتور یکی از مهم‌ترین انواع فیلتر های خودرو است که نقش آن حذف مواد اضافی و معلق در روغن موتور است. در واقع این فیلتر مانند یک صافی عمل نموده و روغن را کاملا عاری از هر گونه ذرات معلق و اضافی وارد موتور خودرو می‌کند. در صورتی که این فیلتر از ذراتی که جذب کرده اشباع شود، دیگر نمی‌تواند روغن موتور را به خوبی تصفیه کند و ذرات اضافی وارد موتور خودرو می‌شوند که به مرور زمان ممکن است مشکلات جدی ایجاد کند. بنابراین فیلتر روغن موتور باید هر 10 تا 20 هزار کیلومتر تعویض گردد.
از دیگر انواع فیلتر های خودرو، فیلتر هوای موتور است که مانند فیلتر روغن عمل می‌کند و ذرات معلق و اضافی را از هوای ورودی به موتور خودرو حذف می‌نماید. از آن جایی که هوای شهر های شلوغ معمولا بسیار آلوده و پر از ذرات جامد معلق است، این فیلتر هوا با سرعت بیشتری از مواد جذب شده اشباع می‌شود و هر یک تا دو ماه یکبار نیاز به تعویض خواهد داشت.
نوع دیگری از فیلتر که در خودرو ها به کار می‌رود فیلتر هوای کابین است که در زمان بسته بودن پنجره ها و روشن بودن کولر یا بخاری، هوای داخلی اتاق ماشین را تصفیه می‌کند. در صورتی که این فیلتر به خوبی عمل نکند ممکن است کارکرد دستگاه های گرمایش و سرمایش نیز دچار مشکل شود و یا کابین خودرو بوی نامطبوعی بگیرد. این فیلتر بهتر است سالی یکبار تعویض گردد.
فیلتر بنزین نیز در لیست قطعات مصرفی خودرو قرار می‌گیرد و مانند سایر فیلتر ها پس از هر 10 تا 20 هزار کیلومتر باید تعویض شود. این فیلتر ذرات جامد اضافی موجود در بنزین را به خود جذب می‌کند و بنزین صاف و رقیق را وارد خودرو می‌کند. اگر این فیلتر اشباع شود ممکن است به طور کلی بنزین از آن عبور نکند و سوخت به خودرو نرسد.
لنت ترمز
لنت های ترمز نیز یکی از مهم‌ترین اعضای لیست قطعات مصرفی خودرو هستند که در اصطکاک مداوم فرسوده می‌شوند و نیاز به تعویض و جایگزینی با لنت های جدید خواهند داشت. لنت ترمز در سیستم ترمز خودرو نقش دریافت انرژی حرکتی چرخ ها و تبدیل آن به انرژی حرارتی را دارد تا در نهایت چرخ ها از حرکت بایستند.
بنابراین این قطعه به شدت تحت فشار و اصطکاک است و به سرعت فرسوده می‌شود. از آن جایی که سالم بودن و کارکرد صحیح سیستم ترمز خودرو در امنیت سرنشینان نقش بسیار مهمی دارد. بنابراین بهتر است هر 20 تا 30 هزار کیلومتر، لنت های ترمز خودرو را تعویض نمایید.
باتری
باتری خودرو نیز در لیست قطعات مصرفی خودرو قرار می‌گیرد. با اینکه این قطعه کمتر از دیگر قطعات این لیست دچار فرسودگی می‌شود و فشار کمتری بر آن وارد است، با این حال ممکن است مشکلاتی مانند سولفاته شدن باتری و یا تشکیل رسوب در بین صفحات آن، شما را مجبور به تعویض باتری خودرو کنند.
باتری خودرو در واقع مرکز برق و الکتریسیته خودرو و محرکه لازم برای آغاز به کار موتور است. در صورتی که باتری به درستی عمل نکند ممکن است خودرو استارت نخورد و یا چراغ های عقب و جلو روشن نشوند. همچنین کارکرد تمام سیستم های صوتی و تصویری خودرو نیز به باتری وابسته است.
بنابراین در صورتی که در استارت زدن دچار مشکل شدید و یا نور چراغ های خودرو کم سو شده‌اند بهتر است باتری خودرو را بررسی و در صورت لزوم تعویض نمایید. متخصصین توصیه می‌کنند هر یک تا دو سال یکبار باتری خودرو باید تعویض شود.
آب رادیاتور و ضد یخ
آب رادیاتور و ضد یخ به طور مکمل با یکدیگر باعث جلوگیری از تشکیل رسوب، ایجاد خوردگی در قطعات موتور، یخ زدگی و یا داغ کردن و جوش آوردن موتور خودرو می‌شوند. اگر به جای آب رادیاتور از آب معمولی استفاده نمایید ممکن است باعث تشکیل رسوب در بخش هایی که دچار خوردگی شده‌اند، بشود. اما آب رادیاتور این مشکل را برطرف می‌کند و ضد یخ را نیز تقویت می‌نماید. این دو ماده باید به صورت هفتگی بررسی شوند و در صورتی که حجم آن ها کم شده بود باید اضافه شوند.
دیگر قطعات مصرفی خودرو
علاوه بر قطعاتی که در لیست قطعات مصرفی خودرو آورده شد، قطعات دیگری نیز هستند که ممکن است فرسوده شوند و نیاز به تعویض و جایگزینی داشته باشند. از جمله این قطعات می‌توان شمع موتور، دیسک و صفحه کلاچ و غیره را نام برد.
به صور کلی بهتر است حداقل سالی دو بار خودرو خود را به یک تعمیرگاه مجاز بسپارید تا تمام بخش های آن به خوبی بررسی و تمام جایگزینی ها و تعویض های لازم انجام شوند. به خصوص اگر قصد سفر با خودرو را دارید حتما باید پیش از راه افتادن تمام قطعاتی که ممکن است دچار فرسودگی شده باشند را بررسی نمایید و سپس راهی جاده شوید.
نتیجه گیری
در این مقاله به بررسی لیست قطعات مصرفی خودرو و زمان تعویض آن ها پرداختیم. مالکیت یک خودرو نیاز به مراقبت دائمی از ماشین دارد. اگر از خودرو خود و قطعات مختلف آن به خوبی نگهداری نمایید و قطعات مصرفی را به موقع جایگزین کنید، طول عمر مفید خودرو افزایش می‌یابد و ارزش آن برای فروش حفظ خواهد شد.
تعویض نکردن قطعات مصرفی خودرو علاوه بر کاهش عمر مفید و ارزش خودرو می‌تواند باعث بروز مشکلات جدی در عملکرد کلی خودرو و یا بروز حوادث جاده‌ای شود. بنابراین بهتر است تا جایی که می‌توانید این قطعات مصرفی را همراه خود داشته باشید و خودتان آن ها را تعویض نمایید و یا این کار را به تعمیرکاران متخصص و با تجربه بسپارید.
سوالات متداول
چه قطعاتی در لیست قطعات مصرفی خودرو قرار می‌گیرند؟
قطعات و موادی مانند لاستیک ها، روغن های مختلف مانند روغن موتور و روغن ترمز، لنت ترمز، فیلتر ها مانند فیلتر هوای موتور، فیلتر روغن موتور و فیلتر هوای کابین، باتری، آب رادیاتور و ضد یخ و بسیاری موارد دیگر در لیست قطعات مصرفی خودرو قرار می‌گیرند و در صورت فرسودگی نیاز است تعویض شوند.
آیا زمان تعویض قطعات مصرف خودرو ثابت و مشخص است؟
خیر، نمیتوان یک مسافت یا تاریخ دقیق برای تعویض تمام قطعات مصرفی خودرو تعیین نمود. زیرا این زمان تعویض به عوامل مختلفی مانند نوع خودرو، نوع قطعه و کیفیت آن، میزان استفاده از خودرو، نحوه رانندگی، وضعیت آب و هوای منطقه و غیره بستگی دارد.
آیا می‌توانیم قطعات مصرفی خودرو را خودمان تعویض کنیم؟
بله، تعویض بسیاری از قطعات مصرفی خودرو کار چندان دشواری نیست و خودتان می‌توانید با یک بار آموزش آن را انجام دهید. با این حال اگر احساس می‌کنید که تعویض برخی از این قطعات برای شما سخت است و ممکن است کار را به درستی انجام ندهید بهتر است از متخصصین و تعمیرکاران مجرب کمک بگیرید.