ECU خودرو چیست؟
خودرو های امروزی نسبت به خودرو های قدیمی‌تر با امکانات ساده و اولیه، پیشرفت های چشمگیر بسیار زیادی داشته‌اند که همین تغییرات باعث شده‌اند نحوه عملکرد و کنترل این خودرو ها، تفاوت فراوانی با ماشین های چند دهه گذشته داشته باشد. یکی از مهم‌ترین تغییرات و پیشرفت هایی که در صنعت خودروسازی رخ داده است، اضافه کردن یک سیستم بررسی و کنترل به نام کامپیوتر خودرو یا همان ECU است که در خودرو های جدیدتر، نقش اساسی در عملکرد بهینه تمام بخش ها و سیستم های خودرو دارد. در ادامه این مطلب از داسکو به بررسی این موضوع خواهیم پرداخت که ECU خودرو چیست و چه کارایی و وظایفی دارد.
ECU مخفف Engine Control Unit یا واحد کنترل موتور است که شاید آن را با نام کامپیوتر خودرو نیز بشناسید. برای دانستن اینکه ECU خودرو چیست، به زبان ساده ECU را می‌توان سیستمی متشکل از یک کامپیوتر و پردازنده قدرتمند دانست که با جمع آوری اطلاعات از سنسور ها و کنترلر ها، آن ها را تحلیل نموده و اقدامات لازم در جهت رفع ایرادات و عملکرد بهینه را انجام می‌دهد و یا در صورتی که اوضاع از کنترل خارج شده باشد به راننده اطلاع خواهد داد.
ECU خودرو در ابتدا با هدف کنترل مصرف سوخت و کاهش آلاینده های محیط زیست به وجود آمد و در دستور کار کارخانجات خودروسازی دنیا قرار گرفت. در واقع فشار های دولت ها به این شرکت ها در جهت کاهش آلاینده های تولیدی توسط خودرو ها، صاحبان شرکت های مطرح را بر آن داشت که سیستمی برای کنترل ترکیب سوخت و هوای ورودی به موتور و محفظه احتراق و در نهایت بررسی وضعیت دود خروجی از اگزوز تولید کنند.
به این ترتیب اولین سیستم های ECU ساخته شدند که می‌توانستند به کمک سنسور هایی که در مسیر عبور سوخت و هوا و همچنین در مسیر خروجی از اگزوز قرار داشتند، اطلاعاتی را درباره میزان مصرف سوخت و کیفیت احتراق جمع آوری نموده و به آن پاسخ دهند.
همچنین این ECU ها قادر بودند که وضعیت کاتالیزور های در مسیر اگزوز را نیز بررسی نموده و آلاینده های موجود در هوای خروجی را تا حد امکان کاهش دهند. به این ترتیب وضعیت مصرف سوخت و تولید آلاینده توسط خودرو ها تا حد زیادی بهبود یافت و شرکت ها کنترل بیشتری بر روی این مسئله پیدا کردند.
اما اگر در دنیای امروز بخواهیم به پرسش ECU خودرو چیست پاسخ دهیم، جواب بسیار فراتر از کنترل مخلوط سوخت هوا و دود خروجی از اگزوز خواهد بود. کامپیوتر خودرو در ماشین های امروزی نه تنها به وظیفه اصلی و اولیه خود عمل می‌کند، بلکه قادر است در لحظه، حجم بسیار زیادی از اطلاعات را از انواع سنسور های موجود در بخش ها و سیستم های مختلف خودرو دریافت نموده و تحلیل کند. همچنین این کلمه امروزه در واقع مخفف Electronic Control Unit است.
امروزه سیستم تعلیق، ترمز، تهویه و بسیاری سیستم های دیگر نیز تحت کنترل و بررسی ECU خودرو هستند و همگی با سنسور های خود به این سیستم پاسخ می‌دهند. ECU قادر است پاسخ اغلب اطلاعاتی که دریافت می‌کند را بدهد و اقدامات لازم را پیاده سازی کند، با این حال گاهی اوقات نیاز به دخالت راننده یا تعمیرکار وجود دارد که در چنین شرایطی ECU اطلاعات را به زبان قابل فهم برای انسان ترجمه کرده و هشدار های لازم را می‌دهد.
همچنین ECU خودرو می‌تواند اطلاعات دریافتی را ضبط و ذخیره نموده و در مواقع لازم به یک کامپیوتر معمولی متصل شده و اطلاعات را ارائه دهد. در برخی خودرو های جدیدتر، ممکن است از چند ECU متصل به یک پردازنده مرکزی استفاده شود تا فشار زیادی بر یک ECU وارد نشود و عملکرد تمام سیستم های خودرو تحت نظر باشد.
وظایف ECU خودرو چیست؟
اگر بخواهیم به طور دقیق کامل بگوییم که وظایف ECU خودرو چیست، شاید در نهایت به یک لیست بلندبالا برسیم که می‌تواند تمام کار ها و وظایف کامپیوتر خودرو را شرح دهد. با این حال در ادامه برخی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین وظایف ECU که در اغلب خودرو ها مشترک است را بررسی خواهیم کرد.
- بررسی عملکرد سیستم انتقال قدرت و موتور خودرو و کنترل سرعت و شتاب ماشین بر اساس توان موتور
- بررسی مداوم عملکرد قطعات و سیستم های مختلف خودرو و اطلاع دادن به راننده با چراغ چک در صورت وجود مشکل
- کنترل و کاهش مصرف سوخت با بررسی مداوم ترکیب سوخت و هوا
- حفظ ایمنی سرنشینان خودرو در حین تصادف و ضربات شدید با باز کردن ایربگ ها
- کاهش و کنترل آلایندگی خودرو با بررسی مداوم هوای خروجی از اگزوز
- نقش مهم در امنیت خودرو با کنترل سیستم پیشگیری از سرقت
- و غیره
همانطور که گفته شد این موارد تنها بخشی از وظایف و کار های ECU خودرو هستند و این سیستم هوشمند و قدرتمند کار ها و توانایی بسیار زیادی دارد. وجود ECU در خودرو ها، استفاده از آن ها را بسیار آسان و لذت بخش‌تر از گذشته کرده و روز به روز در حال پیشرفت در کارخانه های خودروسازی در سراسر دنیا می‌باشد.
خرابی ECU خودرو
اکنون که به خوبی می‌دانیم ECU خودرو چیست و چه وظایفی دارد، شاید این سوال برای شما به وجود بیاید که آیا ECU هم مانند بسیاری از قطعات دیگر خودرو دچار خرابی و مشکل می‌شود یا خیر. پاسخ این سوال مثبت است. کامپیوتر خودرو نیز می‌تواند مانند هر قطعه دیگری در خودرو و همچنین مانند هر پردازنده دیگری که می‌شناسید، دچار آسیب و خرابی گردد و عملکرد سابق را نداشته باشد.
تشخیص خرابی ECU خودرو با چند نشانه امکان پذیر است، اما برای بررسی آن و رفع مشکل حتما باید به یک تعمیرکار متخصص مراجعه نموده و از مهارت او اطمینان داشته باشید. این قطعه قیمت بسیار بالایی در بین قطعات خودرو دارد و نباید آن را با دستکاری و بررسی های اشتباه، دچار مشکلات جدی کنید.
بنابراین به هیچ وجه خودتان اقدام به بررسی و انجام تغییرات در ECU نکنید و این کار به یک فرد ماهر بسپارید. همچنین استفاده از ECU تعویض شده و جایگزین با نمونه اصلی کارخانه، به هیچ وجه توصیه نمی‌شود و بهتر است در هنگام خرید خودرو، پس از اطمینان از سلامت ECU در بررسی های اولیه، از تعویض شده نبودن آن نیز مطمئن شوید.
نشانه های خرابی ECU خودرو
برای هر راننده‌ای لازم است که بداند نشانه های خرابی ECU خودرو چیست و چه اقدامی باید انجام شود. نشانه های خرابی ممکن است در هر خودرویی به نحو متفاوتی بروز کند و در تمام ماشین ها یکسان نباشد. با این حال برخی نشانه های معمول و متداول خرابی کامپیوتر خودرو به شرح زیر است.
- روشن نشدن موتور بعد از استارت
- روشن شدن بی مورد چراغ چک
- روشن نشدن چراغ بنزین
- اختلال در عملکرد سنسور ها (مثل زمانی که درب های خودرو بسته هستند اما چراغ باز بودن درب خاموش نمی‌شود.)
- اختلال در عملکرد پدال برقی گاز
- و غیره
شاید نشانه هایی مانند روشن ماندن چراغ باز بودن درب یا چراغ چک، بعد از اینکه متوجه می‌شوید یک اختلال است و واقعیت ندارد، برای شما بی اهمیت شود و دیگر به آن توجهی نکنید. در حالی که لازم است این نشانه ها را جدی بگیرید و به عنوان یک خطا و مشکل در ECU خودرو به آن ها دقت داشته باشید.
اگر عملکرد سنسور های خودروی شما درست نباشد و اطلاعات غلط ارسال می‌کنند، سیستم ECU خودرو باید حتما مورد بررسی قرار گیرد تا دچار خطا در بخش های مهم‌تری مانند کنترل مصرف سوخت و تولید آلاینده نشده باشد.
عوامل موثر بر خرابی ECU خودرو
اکنون که می‌دانیم نشانه های معمول و متداول خرابی ECU خودرو چیست، بهتر است برخی از عواملی که ممکن است باعث این خرابی شوند را نیز بررسی کنیم. این عوامل تنها مواردی نیستند که باعث خرابی ECU خودرو می‌شوند، با این حال اهمیت بالایی دارند و باید حتما از انجام آن ها خودداری شود.
- هرگونه نوسانات برقی در هنگام باتری به باتری کردن خودرو
- دست زدن مستقیم و دستکاری بدنه یا پین ها و بخش های مختلف ECU
- قطع کردن و جدا نمودن کابل باتری ماشین در زمان روشن بودن خودرو
- ورود آب به داخل بدنه و یا حتی نزدیکی ECU
- تست کردن وایر شمع بر روی بدنه خودرو
- و غیره
این عوامل می‌توانند تاثیر جدی بر عملکرد ECU داشته و باعث سوختن و از دست رفتن حافظه آن شوند. بنابراین به هیچ وجه این اقدامات را انجام ندهید و برای هر گونه بررسی ECU و یا انجام اقدامات مربوط به برق و سیستم الکتریکی خودرو، از یک متخصص کمک بگیرید.
نتیجه گیری
در این مطلب بررسی کردیم که ECU خودرو چیست و چه نقش و وظایفی در ماشین دارد. همچنین نشانه ها و عوامل موثر بر خرابی کامپیوتر خودرو نیز مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به ارزش و قیمت بالای ECU، حتما مراقبت سلامت و عملکرد صحیح آن باشید و به هیچ وجه خودتان هیچ تغییری روی این سیستم ایجاد نکنید و در تمام مراحل از تعمیرکار متخصص و ماهر در زمینه بررسی و رفع خطای ECU کمک بگیرید.
سوالات متداول
1-سیستم ECU خودرو چگونه کار می‌کند؟
ECU خودرو به صورت مداوم اطلاعات را از سنسور ها دریافت می‌کند و بر اساس این اطلاعات تصمیم های مناسب را برای کنترل عملکرد خودرو اتخاذ می‌کند. کامپیوتر خودرو با دریافت اطلاعاتی مانند سرعت خودرو، دمای موتور، میزان سوخت مصرفی و داده های دیگر از سنسور ها، سیگنال های کنترلی را به اجزای مختلف خودرو ارسال می‌کند.
2-آیا امکان تغییر پارامتر های ECU خودرو وجود دارد؟
بله، در برخی موارد، امکان تغییر پارامتر های ECU خودرو وجود دارد. این پارامتر ها می‌توانند شامل تنظیمات میزان سوخت ورودی، زمان تزریق سوخت، توقف موتور در شرایط خاص، و تنظیمات دیگر باشند. با تغییر این پارامتر ها، می‌توانید عملکرد موتور و سایر سیستم های خودرو را تغییر دهید. با این حال، توصیه می‌شود در صورت تمایل به تغییر پارامتر های ECU، از متخصصان مجرب در این زمینه استفاده کنید تا از عملکرد صحیح و ایمن خودرو اطمینان حاصل نمایید.
3-آیا ECU خودرو امکان رفع خرابی را داشته یا نیاز به تعویض دارد؟
در برخی موارد، خرابی ECU قابل رفع است و می‌توان آن را تعمیر کرد. تعمیر ECU توسط تکنسین های متخصص صورت می‌گیرد که توانایی تشخیص و تعمیر قطعات الکترونیکی را دارند. در صورتی که خرابی قابل تعمیر نباشد، ممکن است نیاز به تعویض ECU باشد. در این صورت، ECU جدید باید با سیستم های دیگر خودرو سازگار باشد و درست تنظیم شده باشد تا عملکرد صحیح خودرو را تضمین کند. با این حال توجه داشته باشید که خرید آن هزینه بالایی به همراه خواهد داشت و تعویض این قطعه ارزش خودرو را کاهش خواهد داد. بنابراین بهتر است تا جای ممکن از بروز خرابی پیشگیری شود.