لرزش فرمان چیست؟
داشتن دانش و آگاهی از نحوه عملکرد سیستم‌های وسیله نقلیه و تشخیص درست قطعه معیوب و دلیل خرابی آن، امروزه یک نیاز اساسی برای رانندگان و مالکان وسیله نقلیه است. یکی از سیستم‌های مهم و پیچیده در خودرو، سیستم گیربکس یا جعبه دنده است. برای دانستن بیشتر در مورد عملکرد گیربکس و انواع آن، با ما در ادامه این مطلب همراه باشید.
آیا تا به امروز در حال رانندگی از حرکت فرمان خودرو خود ناراضی بوده‌اید؟ احساس لرزش و ارتعاش فرمان مورد توجه‌تان قرار گرفته‌است؟ یا حتی در حین رانندگی احساس کرده‌اید که اتومبیل شما به یک سمت کشش دارد؟ اغلب این اشکالات می‌توانند منجر به آسیب‌های جدی و مشکلات بزرگ‌تر شوند. برای دانستن علت لرزش فرمان و راه حل رفع آن با ما در ادامه مطلب از سایت داسکو همراه باشید.
اصلی‌ترین وسیله ارتباطی بین راننده و چرخ‌های خودرو، فرمان است. هر نوع اشکال و ایراد، مانند لرزش فرمان، می‌تواند باعث عدم کنترل راننده بر وسیله نقلیه شود. پس هر نوع تکان و لرزش در هنگام رانندگی، مخصوصا در صورتی که در زمان ترمزگیری باشد، باید مورد بررسی قرار بگیرد.
علت لرزش فرمان هنگام چرخاندن فرمان
لرزش فرمان می‌تواند به دلایل و عوامل زیادی مربوط باشد، با هم بعضی از این عوامل را در زیر بررسی می‌کنیم.
- عدم تنظیم و تعادل چرخ‌ها:
لرزش فرمان در سرعت پایین ممکن است مربوط به وضعیت نامناسب لاستیک‌ها باشد. بررسی دوره‌ای لاستیک‌ها و اطمینان از تراز بودن و تنظیم مناسب آن‌ها، می‌تواند بروز این مسئله را کمتر خواهد کرد.
- خرابی بلبرینگ:
اگر در هنگام رانندگی با سرعت بالا، با لرزیدن فرمان مواجه شدید، احتمال آسیب به بلبرینگ چرخ‌ها وجود دارد.
- خرابی دیسک (روتورهای) ترمز:
با فشار پدال ترمز، بین لنت و دیسک اصطکاک به وجود می‌آید. به مرور زمان، از کیفیت و عملکرد لنت و دیسک کم شده و در سرعت بالا، لرزش فرمان ایجاد می‌شود.
- تاب داشتن دیسک ترمز:
در صورت فشار به دیسک ترمز، اصطلاحا دیسک تاب بر می‌دارد و عملا باعث کاهش اصطکاک بین لنت و دیسک می‌شود.
- مشکل در کالیپر ترمز:
همانطور که گفتیم، در عمل ترمزگیری، بین لنت و دیسک اصطکاک ایجاد می‌شود، این اصطکاک توسط کالیپر انجام می‌شود. حال اگر کالیپر دچار مشکل شود، لرزش فرمان به وجود می‌آید.
- سفت شدن ترمز:
اگر پدال ترمز با فشار معمولی به فشرده نشود یا به سختی حرکت کند، پدال ترمز سفت شده و باعث به وجود آمدن لرزش فرمان می‌گردد.
- ایراد در سیستم تعلیق:
اگر وسیله نقلیه در هنگام حرکت دچار لرزش شده و یا کشش ناخواسته به طرفین داشته باشد، ممکن است در سیستم تعلیق خودرو مشکلی ایجاد شده باشد.
- مشکل در سیستم هیدرولیک:
اگر در زمانی که سرعت خودرو ثابت باشد ولی فرمان دچار لرزش شود، احتمال آسیب و ایراد در سیستم هیدرولیک وسیله نقلیه وجود دارد.
- ایراد در پلوس:
پلوس وظیفه انتقال نیرو به محورها و چرخ‌ها را برعهده دارد. اگر عملکرد پلوس دچار اختلال شود یا خود پلوس آسیب ببیند، باعث به وجود آمدن لرزش در فرمان می‌شود.
- باد لاستیک‌ها:
گاهی یکنواخت نبودن فشار باد در لاستیک‌ها باعث به هم خوردن تعادل خودرو می‌شود، بنابراین می‌تواند لرزش در فرمان وسیله نقلیه را ایجاد کند.
- تنظیم فرمان:
بررسی یکسان بودن اندازه دهانه جلو و عقب چرخ‌ها را تنظیم فرمان می‌گویند. در صورت تنظیم نبودن فرمان، لرزش و کشش فرمان پیش می‌آید. برای تنظیم فرمان باید به تعمیرگاه‌های مجاز خودرو مراجعه کرد.
راهنمای تنظیم فرمان
برای درک بهتر از تنظیم فرمان، در ابتدا به کمی اطلاعات در رابطه با جلوبندی و قطعات آن نیاز داریم. عدم آگاهی از چگونگی عملکرد جلوبندی و بی‌دقتی در تنظیم آن، ممکن است باعث آسیب بیشتر شود. در ادامه با بررسی کلی جلوبندی وسیله نقلیه، راهنمایی برای تنظیم فرمان خودرو ارائه خواهیم داد.
چرخ‌های جلوای خودرو، باید بتوانند به صورت موازی به راست و چپ حرکت کنند. اگر این دو چرخ به صورت موازی عمل نکنند باعث سائیدگی لاستیک شده و کشش یکطرفه فرمان وسیله نقلیه را به وجود می‌آورند. همچنین باید به عمود بودن چرخ‌ها بر زمین هم توجه کرد. معمولا در صورتی‌که اتومبیل آسیب شاسی و تصادف شدید نداشته باشد، چرخ‌ها عمود بر زمین هستند. اما در بررسی دوره‌ای خودرو، تنظیم بودن چرخ‌ها نیز مورد بازدید قرار می‌گیرد.
اجزای سیستم فرمان
غربیلک فرمان: غربیلک فرمان یا Steering Wheel قسمت ابتدایی سیستم فرمان خودرو است و راننده با استفاده از آن جهت حرکت اتومبیل را تعیین می‌کند.
ستون فرمان: ستون فرمان یا Steering Column واسطه بین غربیلک و جعبه فرمان است که حرکت غربیلک را به جعبه فرمان منتقل می‌کند.
جعبه فرمان: جعبه فرمان یا Steering Box مهم‌ترین قسمت سیستم فرمان است که حرکت دورانی فرمان را به حرکت خطی برای تنظیم جهت و کنترل چرخش را برعهده دارد.
اهرم‌بندی فرمان: اهرم‌بندی یا Steering Linkage خود دارای قسمت‌های جزئی مانند سگ‌دست، شغال‌دست است که هر کدام وظیفه مهمی را برعهده دارند. این اجزاء حرکت فرمان را به چرخ‌ها منتقل می‌کنند.
آیا خودرو شما به تنظیم فرمان احتیاج دارد؟
برای دانستن اینکه وسیله نقلیه شما احتیاج به تنظیم فرمان دارد یا خیر، می‌توانید هنگام رانندگی بر روی جاده صاف و بی‌دست‌انداز، فرمان را در حالت راست رها کرده و توجه کنید که اتومبیل شما به راست یا چپ تمایل پیدا می‌کند یا خیر. اگر کششی وجود نداشته باشد و خودرو به حرکت در مسیر مستقیم ادامه دهد، می‌توان گفت که فرمان وسیله نقلیه شما تنظیم است. البته بررسی لاستیک‌ها برای داشتن هرگونه سایش ضروری است. آزمون دیگر برای بررسی میزان بودن فرمان خودرو این است که، وسیله نقلیه را به صورت مستقیم به بلوک‌های سیمانی (مانند جداکننده‌های خیابان از پیاده‌روها) بچسبانید، فرمان را صاف کنید، ترمز دستی را بکشید و از خودرو پیاده شوید و بررسی کنید که آیا لاستیک‌های خودرو شما همانند هم به بلوک چسبیده‌اند یا خیر.
نکته مهم دیگری که باید به آن توجه کرد این است که، رانندگی در مسیرهای پر از دست‌انداز و چاله باعث از دست رفتن تنظیم فرمان می‌شود. البته روش‌های تشخیص تنظیم بودن یا نبودن فرمان که در بالا به آن اشاره شد، ممکن است مشکلات داخلی موجود در قسمت‌های مختلف خودرو را نشان ندهد. برای بررسی دقیق‌تر این موضوع باید به تعمیرگاه‌های جلوبندی مراجعه کنید تا با دستگاه میزان فرمان، از مشکلات موجود مطلع گردید و برای رفع آن‌ها اقدام کنید.
سوالات متداول درباره دلیل لرزش فرمان هنگام رانندگی، راهنمای تنظیم فرمان
- آیا تنظیم چرخ به لرزش کمک می‌کند؟
بله، یکی از مهم‌ترین دلایل لرزش فرمان، عدم تنظیم مناسب فرمان است.
- آیا سیستم تعلیق بد می‌تواند باعث لرزش شود؟
بله، یکی از عوامل لرزش فرمان، عملکرد بد سیستم تعلیق خودرو است.
- آیا بلبرینگ چرخ می‌تواند باعث لرزش شود؟
بله، اگر بلبرینگ چرخ دچار آسیب دیدگی باشد می‌تواند باعث لرزش فرمان شود.
- چه مقدار ارتعاش قابل قبول است؟
سطح قابل قبول در لرزش ۲.۸ میلی‌متر بر ثانیه است.
- در صورت لرزش خودرو در هنگام رانندگی چه باید کرد؟
معمولا در این حالت احتمال اشکال در تعادل چرخ‌ها وجود دارد. ابتدا سرعت وسیله نقلیه را کم کنید و با سرعت مطمئن اتومبیل خود را برای بررسی بیشتر به تعمیرگاه منتقل کنید.
نتیجه‌گیری
دقت داشته باشید که عملکرد نامناسب فرمان و میزان نبودن آن، در رانندگی با سرعت بالا و شرایط نامناسب مسیر، ممکن است باعث از دست رفتن کنترل اتومبیل شده و خسارت‌های مالی و جانی جبران ناپذیری به‌وجود بیاورد. گاهی بروز مشکل‌های ساده، علت به وجود آمدن مشکلات بزرگ و آسیب فراوان است. برای بررسی هر مشکلی بهتر است به تعمیرگاه‌های مجاز مراجعه کنید.