چه یک راننده‌ی مبتدی باشید و یا چه فردی باشید که اطلاعات و علاقه زیادی به خودروها و قطعات و نحوه تعمیر آن‌ها دارد، در هر صورت بارها نام دیسک و صفحه ماشین را شنیده‌اید. به خصوص اگر در روزهای پرترافیک مجبور به رانندگی و تعویض دائمی دنده بوده باشید. با این وجود شاید ندانید که دیسک و صفحه چیست؟ و چه کاربردی دارد و تفاوت دیسک و صفحه کلاچ در چه چیزی است. در ادامه این مقاله با داسکو همراه باشید تا یکی از مهم‌ترین و کاربردی‌ترین قطعات خودرو که همان دیسک و صفحه کلاچ است را به شما معرفی کنیم.
در این مقاله سعی داریم که به زبان ساده نکات مهمی درباره قطعات ماشین‌ها دنده‌ای را بیان کنیم. در نتیجه باید به این نکته اشاره کنیم که موارد ذکر شده در این مقاله بیشتر در مورد خودروهای دنده‌ای هستند و برای خودروهایی با دنده اتوماتیک کاربردی ندارند. در ماشین‌های اتوماتیک سیستم کلاچ وجود ندارد و این ماشین‌ها به شکل دیگری کار می‌کنند.
کلاچ چیست؟
سیستم کلاچ یکی از مهم‌ترین قسمت‌های خودرو است. این سیستم در قسمت جلوی خودرو و جایی مابین موتور ماشین و جعبه دنده قرار دارد. پدال کلاچ هم دقیقا زیر پای راننده و در سمت چپ است. کاربرد اصلی کلاچ آن است که حرکت چرخشی یک شفت را به شفت دیگر منتقل و رابطی بین جعبه دنده و موتور باشد.
اگر بخواهیم که به زبان ساده‌تر کاربرد کلاچ را توضیح دهیم، باید به شما بگوییم که کلاچ که در اصطلاح به آن کلاژ هم می‌گویند، در زمان تعویض دنده و در ماشین‌های دنده‌ای کارایی دارد. زمانی که شما پدال کلاچ را فشار می‌دهید، اجزای داخلی آن از هم فاصله می‌گیرند و اجازه تغییر دنده را به راننده می‌دهند. در واقع بدون فشردن کلاچ عمل تعویض دنده بسیار سخت یا غیر ممکن است. برای آشنایی بیشتر با عملکرد کلاچ مقاله سیستم کلاچ ماشین چطور کار می‌کند؟ زمان تعویض سیم کلاچ را مطالعه کنید.
مهم‌ترین قسمت‌های کلاچ کدامند و هر کدام چه کاربردی دارند؟
سیستم کلاچ از قسمت‌های مختلفی تشکیل شده‌است. از این قطعات می‌توان به صفحه کلاچ، فلایویل، بلبرینگ، اهرم، دو شاخه و دیسک و صفحه دنده اشاره کرد. یکسری از قطعات ریز و درشت دیگر هم مانند فنر در سیستم کلاچ درگیر هستند. در ادامه مطلب به معرفی بیشتر این قطعات و کارایی آن‌ها در سیستم کلاچ می‌پردازیم.
-
صفحه کلاچ :
به قطعه‌ای که به فلایویل متصل است و نیرو را از موتور به گیربکس منتقل می‌کند، صفحه کلاچ می‌گویند. صفحه کلاچ بسته به سبک رانندگی هر فرد، عمر مفید متفاوتی دارد. این قطعه باید همیشه بررسی شود و اگر سائیدگی در آن وجود داشت، باید آن را تعویض کنند.
-
صفحه فلایویل :
بخش چرخ دنده شکل از سیستم کلاچ که کار اصلی آن شروع فرایند انتقال قدرت است را فلایویل می‌نامند. این صفحه علاوه بر این که بخشی از کلاچ به حساب می‌آید، بلکه می‌توان آن را بخشی از موتور خودرو هم در نظر گرفت.
-
بلبرینگ کلاچ :
بلبرینگ وظیفه انتقال نیرو از موتور به چرخ‌ها را بر عهده دارد. در واقع در هنگام فشردن پدال کلاچ، بلبرینگ نیرو را به چرخ منتقل می‌کند.
-
اهرم :
این قطعه وظیفه انتقال نیرو از پدال کلاچ به بلبرینگ انجام می‌دهد. یکی از کارایی‌های اهرم این است که باعث تعویض راحت‌تر دنده می‌شود.
-
دو شاخه کلاچ :
دو شاخ هم عملکردی مانند اهرم دارد.
-
صفحه دنده :
این قطعه چدنی دایره‌ای شکل، وظیفه انتقال انرژی چرخشی یا گشتاور را دارد.
-
دیسک کلاچ :
دیسک همانطور که از نامش پیداست، شکل دایره‌ی مسطح را دارد. دیسک با استفاده از فنرها و قطعات دیگر بر روی پوسته نصب می‌شود. زمانی که شما کلاچ را فشار می‌دهید دیسک از صفحه جدا شده و تعویض دنده را آسان می‌کند.
تفاوت دیسک و صفحه کلاچ
این دو قطعه، هم از نظر ظاهری و هم از لحاظ نحوه‌ی عملکرد با هم تفاوت‌هایی دارند. اولین تفاوت دیسک و صفحه در شکل ظاهری آن‌ها است. دیسک قطعه‌ای به شکل دایره است که قسمت میانی یا وسط آن معمولا تو خالی است. صفحه کلاچ عموما کوچک‌تر از دیسک است و وسط آن سوراخ کوچک‌تری وجود دارد.
عملکرد دیسک آن است که صفحه را به فلایویل بسچباند و این کار را با کمک یکسری از فنرها انجام می‌دهد. دیسک و صفحه معمولا از جنس فلزاتی مانند آهن یا آلومینیوم ساخته می‌شوند. البته در خودروهای خارجی یا خودروهایی که قیمت بالایی دارند، ممکن است جنس این قطعات از فلز مقاومی مثل تیتانیوم باشد.
عملکرد دیسک و صفحه در زمان فشردن کلاچ
در اثر فشرده شدن پدال کلاچ، بلبرینگ هم فشرده می‌شود. نیروی حاصل از این کار باعث جدا شدن دو قطعه دیسک و صفحه از هم می‌شود. به زبان ساده، در زمانی که پدال کلاچ فشرده نشده، دیسک و صفحه کلاچ محکم به هم چسبیده‌اند. اما با فشردن پدال کلاچ، برای شروع حرکت یا تعویض دنده، این دو قسمت از هم دور شده و فلایویل نیرو را به گیربکس انتقال می‌دهد.
آسیب‌های دیسک و صفحه
برعکس صفحه کلاچ که به راحتی و هر از چند گاهی دچار سائیدگی شده و از بین می‌رود، دیسک به ندرت ممکن است که دچار فرسودگی شود. اما به هر حال در زمان تعویض صفحه کلاچ، دیسک را هم تعویض می‌کنند.
علائم فرسودگی صفحه کلاچ
اگر صفحه کلاچ به موقع تعویض نگردد می‌تواند هزینه‌های زیادی ایجاد کند. پس تشخیص زمان تعویض صفحه کلاچ، برای هر راننده‌ای الزامیست. البته همانطور که گفتیم در هنگام تعویض صفحه کلاچ، دیسک و بلبرینگ را هم تعویض می‌کنند.
نشانه‌های زمان تعویض صفحه کلاچ:
- بوی سوختگی
- سفتی پدال کلاچ
- مشکل در تعویض دنده
- کاهش شتاب خودرو
- صداهای غیر معمول
- و …
فراموش نکنید که باید همیشه به صداها و لرزش‌های خودرویتان توجه کنید. این لرزش‌ها و صداهای غیرطبیعی معمولا نشانه از آسیب‌های اولیه به قطعات دارند. با بررسی سریع و دقیق و به موقع خودرو خود می‌توان عملکرد آن را بالا برد و از بروز ایرادات و پرداخت هزینه‌های اضافه جلوگیری کرد.
نتیجه گیری
تا به این جا در این مقاله از سایت داسکو با روش کار کلاچ آشنا شدید و قطعات سیستم کلاچ را شناختید. همچنین درباره دیسک و صفحه کلاچ اطلاعات جامعی را در اختیارتان قرار دادیم. اگر شما هم از رانندگانی هستید که هر روز در ترافیک شهری رانندگی می‌کنید، احتمالا بارها برایتان پیش آمده است که بوی سوختگی کلاچ را حس کرده باشید. بعد از خواندن این مقاله دیگر می‌دانید که صفحه کلاچ چه قطعه‌ای است و چه کاربرد مهمی در عملکرد خودروها دارد. برای آشنایی و مشاوره قبل از خرید انواع قطعات و ابزارها با ما در مرکز تماس و مشاوره گروه صنعتی داسکو، از طریق تماس با شماره 0214618553 در ارتباط باشید.
یک پاسخ