بالا و پایین کردن شیشه خودرو، ممکن است یک حرکت ساده و عادی به نظر برسد. اما یکی از مکانیسمهای ضروری و پیچیده هر وسیله نقلیهای است. بالا و پایین بردن شیشه، بخشی از سیستم ایمنی خودرو نیز به حساب میآید. مثلا در هنگام پارک اتومبیل اگر شیشه آن پایین یا باز باشد امنیت خودرو به خطر میافتد. با در نظر گرفتن این نکته، بررسی سلامت و آگاهی از عملکرد سیستم بالابر شیشه اتومبیل به یک ضرورت تبدیل میشود. در این مطلب از سایت داسکو به معرفی سیستم بالابر شیشه خودرو میپردازیم و عملکرد آن را توضیح میدهیم. با ما در ادامه مطلب همراه باشید.
شیشه خودرو با کمک قطعات مختلف سیستم بالابر شیشه، شیشه پنجره اتومبیل را بالا و پایین میبرد و باز و بسته میکند. این سیستم در داخل درب وسیله نقلیه قرار دارد و بسته به نوع بالابر شیشه، عملکرد، قطعات و اجزاء آن متفاوت است. بالابر شیشه اتومبیل یا رگولاتور و یا تنظیم کننده، وظیفه دارد که همه اجزاء سیستم بالابر شیشه را همگام کند. در بالابرهای برقی این همگام سازی از موتور تا جزئیترین قطعه را در بر میگیرد، تا بتوان شیشه پنجره وسیله نقلیه را به بالا یا پایین هدایت کرد. در بالابرهای مکانیکی یا دستی، انتقال حرکت، بین دستگیره تا قطعات نگهدارنده شیشه و بازوهای باز و بسته شونده صورت میگیرد. در ادامه مطلب به معرفی انواع بالابر شیشه و عملکرد آنها میپردازیم.
بالابر شیشه خودرو دو نوع مکانیکی و الکتریکی یا برقی دارد.
بالابر مکانیکی شیشه خودرو:
این نوع بالابر، نوع قدیمیتر بالابر شیشه خودرو است. مکانیسم آن با چرخاندن دستگیره به دور چرخدندهای که در داخل درب وسیله نقلیه قرار دارد، حرکت میکند و بالابر را باز یا بسته میکند و شیشه را بالا و پایین میآورد.
بالابر الکتریکی یا برقی شیشه خودرو:
بالابر الکتریکی در خودروهای جدیدتر مورد استفاده قرار میگیرد. در بالابر برقی، با فشردن کلید، شیشه اتومبیل به صورت اتوماتیک بالا و پایین میرود. البته در بعضی از وسایل نقلیه جدید هر دو سیستم بالابر مورد استفاده قرار گرفتهاند.
عملکرد بالابر شیشه
برای بررسی عملکرد بالابر شیشه باید هر کدام از دو نوع را به صورت جداگانه بررسی کرد.
برای حرکت دادن شیشه به بالا و پایین، با چرخاندن دستگیره، مکانیزم کشویی به حرکت در میآید و رگولاتور یا بالابر شیشه که در داخل درب قرار دارد باز یا بسته میشود.
در بالابرهای برقی، با فشردن کلید بالابر اتوماتیک، موتور بالابر به کار میافتد و قرقرهها و کابلها را به حرکت وا میدارد و با کمک تنظیم کننده شیشه یا همان بالابر، شیشه را باز و بسته میکند.
بالابر شیشه برقی از قسمتهای مختلفی تشکیل شده که در ادامه به معرفی قسمتهای مهم آنها میپردازیم.
در سیستم تنظیم کننده پنجره، وظیفه موتور الکتریکی، تبدیل نیروی الکتریکی به نیروی مکانیکی برای بالا و پایین بردن شیشه است. موتور بالابر الکتریکی، موتور DC یا جریان مستقیم است که با فشردن کلید، فعال میشود و کیت بالابر را بکار میاندازد که در نهایت بازوهای رگولاتور را به حرکت در میآورد. این حرکت هماهنگ موجب بالا یا پایین رفتن آسان پنجره وسیله نقلیه میشود.
رگولاتور، یا بازوی رگولاتور، رابط اساسی بین موتور و شیشه پنجره است. وقتی موتور الکتریکی شروع به کار میکند، این بازوی تنظیم کننده به حرکت در میاید و شیشه پنجره را در مسیر، بالا یا پایین میبرد. رگولاتورها از نظر نحوه عملکرد در دو نوع سیمی و چرخ دندهای، دستهبندی میشوند.
کلید بالابر دو نوع ساده و اتوماتیک دارد، نوع اتوماتیک آن با حرف A یا Auto که بر روی آن نوشته شده مشخص است. وظیفه آن به کار انداختن مکانیسم بالا و پایین بردن شیشه است.
سیستم عملکرد رگولاتورها یا بالابرهای شیشه اتومبیل، بر اساس قوانین ساده فیزیک ساختهشدهاند و روش کار تقریبا سادهای هم دارند. در ادامه چند مدل از بالابرها شیشه خودرو را معرفی میکنیم.
این سیستم توسط یک درام کابل (قرقره استوانهای) یا سیم، موتور الکتریکی و چرخدنده حلزونی کار میکند. یک کابل فلزی از هر دو سر، به قرقره یا درام وصل میشود و با چرخش قرقره، کابل باز یا بسته میشود و شیشه را بالا و پایین میبرد.
این نوع بالابر هم مانند بالابر تک کابل کار میکند با این تفاوت که یک کابل راهنما هم دارد. این مدل جزء جدیدترین بالابرهای شیشه خودرو است.
شیشه پنجره خودرو توسط دو بازوی بالابر که مانند قیچی قرار گرفتهاند، حرکت میکند. وقتی بازوهای قیچی بسته باشند، شیشه پنجره، در بالاترین موقعیت قرار میگیرد و بسته میشود و وقتی بازوهای قیچی باز باشند شیشه در حالت باز است.
علائم و نشانههای آسیب و خرابی در سیستم بالابر شیشه اتومبیل میتواند یکی از موارد زیر باشد:
گاهی بالابر شیشه مشکل دارد و کل شیشهها بالا و پایین نمیروند. اما زمانی ممکن است اشکال در شیشههای عقب باشد. در هر صورت، هر گونه آسیب و فرسودگی در سیستم بالابر منجر به عملکرد ناصحیح بالابر میشود و باید برای بررسی بیشتر به تعمیرگاخخای مجاز مراجعه کرد.
سوال بسیار متداول در مورد رگولاتورهای شیشه این است که آیا همه تنظیم کنندههای شیشه یکسان هستند؟ باید بگوئیم که جواب این سوال خیر است. اگر چه هدف همه آنها جابهجایی شیشه است، اما در خودروهای مختلف، تفاوتهای قابل توجهی در سیستم بالابر شیشه وجود دارد. با هم چند تفاوت اصلی را بررسی میکنیم.
بالابرهای شیشه، در دو نوع مختلف وجود دارند که در بالا به آن اشاره کردیم، نوع کابلی و نوع قیچی. این تفاوت عملکرد، روشهای راهاندازی، نگهداری و تعمیر را هم تغییر میدهد.
استفاده از بالابر شیشه مناسب و سازگار با مدل خودرو، اهمیت زیادی دارد. مثلا ابعاد بازوی رگولاتور باید با طراحی مدل دربها هماهنگ باشد.
کیفیت بالابر شیشه، با توجه به شرکت سازنده، میتواند متفاوت باشد. استانداردهای شرکت خودروسازی با هم متفاوت است و حتی این تفاوت بین مدلهای مختلف از یک خودرو هم میتواند اعمال شود.
با خواندن مطالب بالا، اکنون با انواع بالابر شیشه یا رگولاتور آشنا شدید و میدانید که یکی از قطعات مهم در وسیله نقلیه همین بالابرها یا تنظیم کنندهها هستند. بهتر است در بررسی دورهای مورد توجه قرار گیرند و در صورت ایجاد اشکال و آسیب برای رفع هر چه سریعتر آن اقدام شود. در هنگام تعویض قطعات حتما به اصل بودن آنها توجه داشته باشید و از کیفیت قطعات مطمئن شوید.