خودروها از قطعات مختلفی ساخته شدهاند که اطلاع از عملکرد این قسمتها و سیستمها پیچیدگیهای بسیاری دارند. اطلاع از کارایی قسمتهای مختلف وسیله نقلیه یک نکته مهم برای رانندگان است.
شیلنگها یکی از کاربردیترین و ضروریترین قسمتها در انواع خودروها هستند. در این مطلب به بررسی انواع شیلنگ خودرو و عملکرد آنها میپردازیم با داسکو همراه باشید.
برای اتصال و انتقال مواد بین قسمتهای مختلف خودروها، از قطعات متفاوتی استفاده میشود. اما برای انتقال انواع سیالات بین قطعات و سیستمهای وسیله نقلیه از لولههایی با جنس متفاوت به نام شیلنگ استفاده میشود. شیلنگها، بسته به محل مورد استفاده، از مواد مختلفی ساخته میشوند.به عبارت دیگر، اگر موتور را به قلب خودرو تشبیه کنیم، شیلنگها مانند رگها هستند و مواد و سیالات را به قسمتهای مختلف میرسانند.
با توجه به استفاده زیاد از شیلنگها در اتومبیلها، وظایف و کاربردهای زیادی برای آنها تعریف شدهاست. شیلنگها، در قسمتی برای انتقال هوا، در قسمت دیگری برای انتقال روغن مورد استفاده قرار میگیرد. در ادامه به معرفی انواع شیلنگ و موارد مصرف آن میپردازیم.
معمولا شیلنگهای مورد استفاده در خودروها دارای سه لایه هستند. لایه اول، لایه داخلی است که برخورد مستقیم با مواد و سیالات دارد و بسته به محل مورد استفاده باید از مواد مختلفی ساخته شود. لایه دوم، لایه میانی است که قسمت داخلی شیلنگ را در بر گرفته و به صورت پوشش برای تقویت لایه اول بکار میرود. لایه سوم، بر روی دو لایه قبلی قرار گرفته محافظت از دو لایه قبلی در برابر عوامل فرساینده خارجی را بر عهده دارد. ساختار و مواد بکار رفته در انواع شیلنگ خودرو میتواند با هم متفاوت باشد و مثلا شیلنگ پمپ هیدرولیک به جای شیلنگ کولر استفاده نمیشود.
انواع شیلنگ در خودروها بر اساس محل کاربرد آنها دستهبندی میشوند. میتوان انواع شیلنگ را به صورت زیر معرفی کرد.
شلنگ پمپ هیدرولیک فرمان، در قسمت سیستمهای هیدرولیکی فرمان، مورد استفاده قرار میگیرند. عملکرد آنها به گونهای طراحی شدهاست که با حرکت فرمان وسیله نقلیه، روغنهای سیستم هیدرولیک که تحت فشار هم هستند از طریق شیلنگهای پمپ هیدرولیک به چرخها انتقال پیدا میکنند.
شیلنگ سوخت یا شیلنگ بنزین، برای انتقال سوخت از مخزن به موتور مورد استفاده قرار میگیرند. معمولا این نوع شیلنگ از پلیمری و کامپوزیتی پلاستیک ساخته میشوند و با بستهای فلزی به موتور و مخزن سوخت وصل میشوند.
شیلنگ سیستم خنک کننده، مواد و مایعات خنک کننده را از رادیاتور به موتور میفرستد تا با حرکت بین قسمتهای مختلف موتور از حرارت آن بکاهد. سپس آب و مایعات گرم شده را از موتور به سمت رادیاتور برای خنک شدن دوباره انتقال دهد.
شیلنگ کولر خودرو وظیفه ارتباط بین قسمتهای مختلف سیستم کولر خودرو را بر عهده دارد. شیلنگها باید بر اساس استاندارد بینالمللی SAE ساخته شوند و از کیفیت بالایی برخوردار هستند.
شیلنگ انژکتور یا شلنگ باک انژکتور، سوخت را به باک وسیله نقلیه میرساند. البته شلنگ باک انژکتور از ۴ سری لوله تشکیل شده که یک شیلنگ، بنزین یا سوخت را انتقال میدهد و باقی شیلنگها هوای اضافه باک را به خارج منتقل میکنند.
شیلنگ هواکش یا شیلنگ بخار خودرو، بخار اضافه درون موتور یا کارتر را خنک کرده و دوباره به روغن قابل مصرف در وسیله نقلیه تبدیل میکند. سپس شیلنگ هواکش این روغن را به موتور منتقل میکند.
شیلنگ بوستر ترمز، یا شیلنگ بوستر خلاء، وظیفه ایجاد خلاء برای بوستر را بر عهده دارد. شیلنگ بوستر خلاء، خلاء ایجاد شده را از موتور به بوستر منتقل کرده و در محفظهای پشت دیافراگم نگهمیدارد.
شیلنگ رادیاتور ضد یخ را از رادیاتور به موتور میفرستد تا از گرم شدن بیش از حد موتور جلوگیری کند. در رادیاتور دو شیلنگ وجود دارد به نام شیلنگ بالایی و شیلنگ پایینی که برای ورود و خروج آب، ضد یخ و مایعات خنک کننده مورد استفاده قرار میگیرد.
در کنیستر، که مخزن زغال فعال است، شیلنگی موسوم به شیلنگ کنیستر وجود دارد که در قسمت ورودی بنزین از باک به کنیستر و در قسمت خروجی کنیستر به سمت موتور وجود دارد که از ورود بخار بنزین و مازاد سوخت به سایر قسمتها جلوگیری میکند.
برای خرید انواع شیلنگهای مصرفی در خودروها، باید به نکات مختلفی توجه کرد که در ادامه با هم بعضی از آنها را بررسی میکنیم.
شیلنگها در موقعیتهای مختلف حتما باید از استحکام مناسبی برخوردار باشند. مقاومت و استحکام شیلنگ در قسمتها مختلف متفاوت است. مثلا شیلنگ پمپ هیدرولیک با شیلنگ رادیاتور از نظر مقاومت و استحکام متفاوت هستند.
تقریبا تمامی مواد و قطعات مصرفی در خودروها تاریخ مصرف دارند. اگر به تاریخ مصرف شیلنگها توجه نکنیم، ممکن است زودتر از آنچه که لازم است باید تعویض شوند و یا با از دست دادن قابلیت خود به سایر قسمتها آسیب میزنند.
شیلنگها باید در مقابل تحمل فشار هم مقاوم باشند. اگر از شیلنگهایی که تحمل فشار کمتری دارند استفاده شود با توجه به کاهش مقاومت، فرسوده میشوند و از بین میروند.
تحمل دمای بالا یکی دیگر از نکات قابل توجه در انتخاب شیلنگهاست. با توجه به محلی که شیلنگ مورد استفاده قرار میگیرد، مثلا در موتور، لازم است که در مقابل حرارت مقاوم باشند.
شیلنگهایی با ضریب اصطکاک پایین توان گردش سیالات را بالا میبرد و اگر ضریب اصطکاک بالا باشد قدرت گردش مواد پایین میآید.
با توجه به انواع مختلف شیلنگ در خودروها، بهتر است در بررسیهای دورهای از سلامت آنها مطمئن شد و در صورت نیاز با تعویض به موقع از آسیب به سایر قسمتها جلوگیری گردد. استفاده از انواع شیلنگ با کیفیت و استاندارد همواره بهترین انتخاب است. البته برای تعویض شیلنگها هم توصیه میشود به مکانیکهای ماهر یا تعمیرگاههای مجاز مراجعه کنید.