خرید گیربکس و دنده

سیستم گیربکس یکی از سیستم‌های مهم و تاثیرگذار در خودرو است. در بیشتر موارد قیمت خودرو با داشتن یک نوع از انواع گیربکس بسیار متفاوت می‌شود. اما، آیا می‌دانید گیربکس یا جعبه‌دنده چیست و انواع آن کدامند؟ در این مطلب به معرفی و بررسی انواع گیربکس می‌پردازیم. با داسکو در همراه باشید. 

گیربکس چیست

گیربکس یا جعبه‌دنده، از قطعات مختلف مکانیکی ساخته شده‌است. که در موتور وسایل نقلیه، انتقال نیرو را از موتور به چرخ‌ها و تغییر سرعت به عهده دارد. 

انواع گیربکس

گیربکس یا جعبه دنده، به دو نوع کلی گیربکس دستی و گیربکس اتوماتیک دسته‌بندی می‌شوند. در ادامه ما به معرفی انواع گیربکس می‌پردازیم.

گیربکس دستی یا Manual Gearbox:

گیربکس دستی به دو دسته تقسیم می‌شود. 

گیربکس کشویی ساده یا Sliding-gear transmission

گیربکس کشویی ساده، در خودروهای قدیمی مورد استفاده قرار می‌گرفت. در این نوع گیربکس، چرخ‌دنده‌ها با کمک اهرم دنده، به حرکت در می‌آید. به دلیل سختی تعویض دنده در گیربکس کشویی ساده، این نوع گیربکس سال‌هاست مورد استفاده قرار نمی‌گیرد. 

گیربکس دستی سنکرونیزه Synchronized manual transmission

با اصلاح عملکرد گیربکس‌های دستی در طول زمان، گیربکس دستی سنکرونیزه به‌وجود آمد. امروزه در جعبه‌دنده‌های دستی از این نوع گیربکس استفاده می‌کنند. چرخ‌دنده‌ها در این نوع گیربکس درگیر و چرخان هستند. گیربکس سنکرونیزه، با استفاده از بوش لغزان، تغییر دنده را برای راننده آسان می‌کند.

گیربکس اتوماتیک یا Automatic Gearbox

انواع گیربکس اتوماتیک میتوان به صورت زیر طبقه بندی کرد: 

AMT یا گیربکس‌های دستی اتوماتیک: این نوع گیربکس‌ها از گیربکس‌های دستی پیشرفته‌تر هستند. ساختار گیربکس AMT، مانند گیربکس دستی است اما با سنسورها و محرک‌هایی دارد که کار کلاچ و تعویض دنده را انجام می‌دهد و با ارسال و دریافت اطلاعات به کامپیوتر وسیله نقلیه یا ECU، تعویض دنده را مدیریت می‌کند. در این گیربکس راننده می‌تواند هم به صورت دستی هم به صورت اتومات دنده را تعویض کند. بسیاری از برند‌های خودرو‌سازی مانند سوزوکی و رنو از این نوع گیربکس استفاده می‌کنند.

 CVT یا گیربکس‌های متغیر پیوسته: این نوع از گیربکس‌ها، با توجه به اندازه کوچک، ساختاری ساده دارند. گیربکس CVT، دو قرقره مخروطی دارد که به یک تسمه محرک، به شکل V، وصل هستند. یکی از این قرقره‌ها به چرخ و دیگری به موتور متصل می‌شوند، پس انتقال نیرو بین دنده‌ها نرم و سریع انجام می‌شود. با این روش عمل تعویض دنده را به سادگی انجام می‌دهد. از این نوع گیربکس در خودروهای نیسان و تویوتا استفاده می‌شود.

DCT یا گیربکس‌های دو کلاچ: این نوع گیربکس بسیار شبیه گیربکس‌ دستی است با این تفاوت که دارای دو کلاچ است. یک کلاچ برای دنده‌های زوج و کلاچ دوم برای دنده‌های فرد و البته دنده عقب به صورت مجزا مورد استفاده قرار می‌گیرند. عملکرد این دو کلاچ به وسیله سیستم هوشمند کامپیوتری کنترل می‌شود. این نوع گیربکس سرعت بالایی که در تعویض دنده دارد و در خودروهایی مانند چری‌تیگو ۷ ، جک S5 و فیدلیتی پرایم مورد استفاده قرار گرفته‌است.

iMT یا گیربکس‌های هوشمند: در این نوع از گیربکس، چون کلاچ وجود ندارد و راننده فقط با استفاده از اهرم دنده، عمل تعویض دنده را انجام می‌دهد. سپس تغییر دنده به وسیله یک محرک هیدرولیکی به صورت هوشمندانه انجام می‌گیرد. اهرم TGS، اهرم تعویض دنده است که به سنسور هدف، محرک و واحد کنترل الکترونیکی وصل می‌شود. این مدل گیربکس در خودروهای شرکت‌های خودرو‌سازی هیوندای و کیا مورد استفاده است. 

DDS یا سیستم شبیه‌ساز موتور (پیشرانه): گیربکس DDS، بسیار خاص است و تنها در اتومبیل کونیگزگ رگرا Koenigsegg Regera که یک خودرو اسپرت هیبریدی و ساخت کشور سوئد است، مورد استفاده قرار گرفته‌است. از این اتومبیل در سال ۲۰۱۵ رونمایی شده‌است. گیربکس‌های DDS، نیرو را از یک موتور الکتریکی گرفته و به چرخ‌ها منتقل می‌کند. این نوع گیربکس از یک جعبه دنده تک سرعته به نام تحرک مستقیم استفاده می‌کند و عملکرد آن با سایر گیربکس‌ها متفاوت است. حداکثر سرعت گیربکس DDS به ۴۰۰ کیلومتر در ساعت می‌رسد.

DSG یا گیربکس دنده دایرکت: این نوع گیربکس، یک جعبه‌دنده اتوماتیک دو کلاچه با تعدادی شفت الکترونیکی است، یک شفت با قطر بزرگ و یک شفت با قطر کوچک. شفت بزرگ برای دنده‌های فرد و شفت کوچک برای زوج مورد استفاده قرار می‌گیرند. گیربکس DSG توسط شرکت فولکس واگن ساخته می‌شود و در اتومبیل‌هایی مانند بوگاتی، آئودی و فولکس‌واگن استفاده شده‌است. 

IVT یا گیربکس انتقال متغیر هوشمند: گیربکس IVT مکانیزمی مانند گیربکس‌های CVT دارد با این تفاوت که به جای تعویض دنده ثابت، از سیستم تعویض دنده مجازی و مطابق با شرایط رانندگی، اقدام به تغییر دنده می‌کند. 

لازم به ذکر است که بعضی شرکت‌های خودرو‌سازی اقدام به ساخت و استفاده از گیربکس‌های متفاوت با باقی شرکت‌ها کرده‌اند و در خودروهای خاص ساخت شرکت‌های خود به صورت اختصاصی مورد استفاده قرار می‌دهند. از جمله این شرکت‌ها می‌توان به شرکت آئودی و شرکت BMW اشاره کرد. 

سیستم S-Tronic: این سیستم متعلق به شرکت آئودی است که به صورت یک گیربکس هفت سرعته و یا نه سرعته طراحی شده‌است. از جمله مدل‌های معروفی که این برند از سیستم S-Tronic در آن‌ها استفاده می‌کند آئودی A6، A8 است.

سیستم Steptronic: شرکت BMW از این سیستم برای خودرو‌های سری 5، 7، 3 خود استفاده می‌کند. 

نتیجه‌گیری

در این مطلب با معرفی و دسته‌بندی انواع گیربکس، تفاوت‌های آن‌ها را بیان کردیم. شما با دانستن این نکات می‌توانید با بررسی انواع گیربکس خودرو، نوع مورد نظر خود را با آگاهی انتخاب کنید. توجه داشته باشید که هر یک از انواع گیربکس مزایا و معایب خود را دارند که با بررسی و تحقیق می‌توان به آن‌ها پی برد.