خرید ترموستات

موتور‌های احتراقی برای تولید نیرو، گرمای زیادی نیز تولید می‌کنند، این دما، می‌تواند باعث آسیب به قسمت‌های مختلف موتور وسیله نقلیه بشود. برای کنترل دما در موتور خودرو، نیاز به یک سیستم و یا قطعه داریم. در وسایل نقلیه با اضافه کردن سیستم کنترل دما، که شامل قطعاتی متعددی است، موتور را خنک می‌کنند. آیا تا به حال نام ترموستات را شنیده‌اید؟ از عملکرد این قطعه اطلاع دارید؟ در این مطلب به معرفی ترموستات و انواع آن می‌پردازیم، با داسکو همراه باشید.

ترموستات چیست 

ترموستات از دو کلمه Therm به معنی دما و Stat به معنی ثابت تشکیل شده‌است. ترموستات یک قطعه در سیستم خنک کننده و کنترل حرارت موتور است که با قرار گرفتن بین موتور و رادیاتور، دمای موتور را مناسب نگه‌میدارد و از بالا و پایین شدن دمای موتور جلوگیری می‌کند. اگر دمای موتور از حد معمول پایین‌تر باشد، روغن موتور به درستی گرم نمی‌شود و عملکرد روان‌کاری خود را از دست می‌دهد در این‌ صورت احتمال آسیب به موتور می‌رود. اما اگر دما موتور بالا برود، احتمال جوش آوردن، سوختن سوپاپ و کاسه نمد وجود دارد. محدوده دمای ترموستات معمولا بین ۸۰ تا ۹۰ درجه است.  پس نوسانات دما که کلا برای خودرو آسیب و مشکل ایجاد می‌کند توسط ترموستات کنترل می‌شود. 

اجزاء ترموستات

ترموستات مانند یک شیر مکانیکی و هوشمند، با اندازه‌گیری دمای موتور، آب و مواد خنک کننده را برای کنترل دمای موتور به سیستم کنترل حرارت می‌فرستد. برای بهتر دانستن عملکرد ترموستات، باید با اجزاء آن آشنا باشیم، مهم‌ترین قطعات تشکیل دهنده ترموستات، به شرح زیر است.

محفظه: محفظه یا Thermostat Housing، به محل قرارگیری ترموستات گفته می‌شود. در مدل‌های قدیمی‌تر از  آلیاژ فلزی در ساخت آن استفاده می‌کردند. اما در مدل‌های جدیدتر، از مواد پلیمری برای ساختن آن‌ها  استفاده می‌شود.

فلنج: یک قطعه دیسک مانند که برای اتصال و در عین حال ایجاد فاصله بین المنت‌ها استفاده می‌شود.

فنر ترموستات: برای باز و بسته نگه‌داشتن دریچه ترموستات از فنر و فنر بازگرداننده استفاده می‌شود.

عنصر مومی: قسمتی از ترموستات در انواع مومی است که با سرد و گرم شدن دمای موتور، نرم و شل یا سرد و سفت می‌ؤود و با این کار، دریچه و یا شیر ترموستات را باز و بسته می‌کند.

سوپاپ ترموستات: سوپاپ‌ها دریچه‌های برای عبور مایع خنک کننده هستند. و تا زمانی که دمای مایع خنک کننده به حد مناسب نرسند، باز نمی‌شوند.

حلقه مسدود کننده: حلقه مسدود کننده با کمک سایر قطعات ترموستات مانند فنر‌ و سوپاپ، با کنترل جریان مایع، دمای موتور را مناسب نگه می‌دارد.

انواع ترموستات

ترموستات به عنوان بخشی از سیستم کنترل دما و حرارت خودرو، انواع مختلفی دارد که در ادامه به معرفی آن‌ها می‌پردازیم.

ترموستات فانوسی:

ترموستات فانوسی یا ترموستات معمولی، نوع قدیمی‌تری از انواع ترموستات است. این نوع ترموستات، با استفاده از الکل، برای باز و بسته کردن شیرهای ترموستات و ارسال مایع خنک کننده به رادیاتور، دمای موتور را کنترل می‌کند. امروزه استفاده از ترموستات فانوسی به دلیل استفاده از الکل، چندان رایج نیست.

ترموستات مومی:

عملکرد ترموستات مومی این‌گونه است که با بالا رفتن دمای مایع خنک کننده، مومی که در وسط ترموستات مومی‌ قرار دارد شروع به آب شدن می‌کند و با ذوب شدن موم، فنر ترموستات باز می‌شود و مایع خنک کننده را به رادیاتور می‌فرستد. با این عمل دمای موتور خودرو را کاهش میدهد. با بدانید که موم ترموستات بسیار در برابر نوسانات حرارتی حساس است و به سرعت ذوب شده و با خنک شدن موتور دوباره به حالت اول برمی‌گردد.

ترموستات الکترونیکی:

ترموستات الکترونیکی، با اندازه‌گیری دمای مایع خنک کننده و با استفاده از جریان‌های الکتریکی و یک رله مینیاتوری، دمای موتور را کنترل می‌کنند. استفاده از این نوع ترموستات، علاوه بر کاهش مصرف سوخت، گازهای آلاینده را هم کاهش می‌دهد.

ترموستات الکترومکانیکی:

ترموستات الکترومکانیکی برای کنترل حرارت، از مدار الکتریکی و حس‌گر حرارتی استفاده می‌کند. این مدل از ترموستات با استفاده از دو نوع حسگر دما، که یکی بر مبنای انبساط مایع و دیگری بر مبنای انبساط فلز عمل می‌کنند، دمای موتور را کنترل می‌کند. ترموستات الکترومکانیکی با توجه به عمر بالایی که دارد، بسیار پرطرفدار است. 

نشانه‌های خرابی

وقتی ترموستات خراب شود و یا عملکرد نامناسب داشته‌باشد، نشانه‌هایی وجود دارد که در ادامه برخی از آنها را بررسی می‌کنیم.

بالا و پایین شدن آمپر آب:

یکی از نشانه‌های خرابی ترموستات نوسانات آمپر آب خودرو است. اگر در حالتی که تازه استارت زده‌اید و موتور هنوز سرد است ناگهان آمپر آب بالا برود، نشانه خرابی ترموستات است. همچنین جوش آمدن بی‌دلیل آب رادیاتور هم یکی دیگر از نشانه‌های خرابی ترموستات است.

نشت مایع خنک کننده:

اگر زیر اتومبیل پارک شده متوجه لکه‌های آبرنگی شدید، به نشت مایع خنک کننده یا آسیب به شلنگ آن، شک کنید. یکی از نشانه‌های خرابی ترموستات نشت مایع خنک کننده است. 

افزایش مصرف سوخت:

اگر مصرف سوخت خودرو خودرو افزایش ناگهانی پیدا کند، باید به خرابی ترموستات شک کرد. معمولا دمای موتور حدود ۹۰ درجه است، اما با بالا رفتن دما، مصرف سوخت هم بالا می‌رود. 

افزایش مصرف روغن موتور: 

افزایش مصرف روغن موتور می‌تواند یکی دیگر نشانه‌های خرابی ترموستات باشد. اگر دمای موتور بالا برود، ویسکوزیته روغن کاهش پیدا می‌کند و می‌سوزد، در نتیجه نیاز به تعویض پیدا می‌کند. 

روشن شدن چراغ هشدار:

در صورتی که چراغ هشدار موتور خودرو روشن شد، یکی از اولین قسمت‌هایی که باید مورد بررسی قرار بگیرد، ترموستات اتومبیل است. با به هم خوردن تعادل دما در موتور، چراغ چک روشن می‌شود.

خرابی قطعات موتور:

اگر به نشانه‌های خرابی ترموستات توجه نشود، قطعات موتور آسیب می‌بینند. از مهم‌ترین قطعاتی که در معرض آسیب هستند می‌توان به واشر سرسیلندر اشاره کرد. با بالا رفتن حرارت موتور، احتمال تاب برداشتن یا سوختن واشر سرسیلندر می‌رود. 

تعویض یا تعمیر

ترموستات یک قطعه مصرفی است که در صورت آسیب باید تعویض شود و امکان تعمیر آن نیست. بهتر است برای اطمینان از خرابی این قطعه، اول خرابی و یا سلامت آن مطمئن شوید. 

نتیجه‌گیری

در این مطلب به معرفی و بررسی ترموستات پرداختیم. همان‌طور که گفتیم، ترموستات یک قطعه مهم در سیستم کنترل دمای خودرو است. آسیب دیدن این قطعه و بی‌توجهی به آن، باعث کاهش عملکرد موتور و معمولا باعث گسترش آسیب به سایر قطعات موتور می‌شود. به علائم و نشانه‌های خرابی ترموستات توجه کنید. از سلامت ترموستات در بررسی‌های دوره‌ای اطمینان حاصل کنید. در هنگام تعویض ترموستات، به تعمیرگاه‌های مجاز مراجعه کرده و از قطعات استاندارد استفاده کنید.